Bloed voor Dummies

Bloed voor DummiesWe willen begrijpen wat er gebeurt in Henny’s bloed en wat de laboratoriumuitslagen precies betekenen. Voor onszelf schrijven we dit hier op, om het er steeds weer bij te kunnen pakken bij nieuwe uitslagen. Het is een soort ‘Bloed voor Dummies’, maar waarschijnlijk alleen interessant voor echte doorzetters. Wij zullen jullie niet overhoren!

DOELEN
HB BOVEN 5.5 HOUDEN
LEUKO TUSSEN 4 EN 10
TROMBO NIET ONDER 50 A 60
MEER NEUTROFIELEN
MINDER LYMFOCYTEN

Inhoud

1. Leukocyten
1.1. Lymfocyten
1.2. Neutrofiele granulocyten
1.3. Basofiele granulocyten
1.4. Eosinofiele granulocyten
1.5. Monocyten
2. Erytrocyten
3. Trombocyten

1. Leukocyten

Witte bloedcellen of leukocyten bevinden zich in het bloed. Ze maken maar een heel klein deel uit van de cellen in het bloed; op iedere witte bloedcel zijn er honderden rode bloedcellen (de verhouding is ongeveer 1: 650), maar de witte bloedcellen zijn wel groter. Ze vormen een belangrijke component van het immuunsysteem.

De bloedtest die de leukocytenwaarden geeft wordt de Diff genoemd (differentiële witte bloedcel telling). Hiermee wordt de aard, hoeveelheid en werking van de vijf verschillende soorten witte bloedcellen bepaald en daarmee het functioneren van het afweersysteem te onderzocht. Door de diff kan men zien of deze verschillende soorten witte bloedcellen in de juiste hoeveelheden aanwezig zijn en of ze normale eigenschappen hebben. Deze informatie helpt bij het vaststellen van specifieke afwijkingen van het afweersysteem.

Witte bloedcellen worden in het beenmerg aangemaakt en gebruikt in ons afweersysteem om het lichaam te beschermen tegen infecties veroorzaakt door ziekteverwekkers als bacteriën, virussen of parasieten. Op basis van een diff kan worden achterhaald of het afweersysteem voldoende in staat is infecties te bestrijden en om de ernst van allergische reacties en bacteriële infecties te onderzoeken. Diff wordt ook gebruikt om beenmergaandoeningen en/of bloedkanker (leukemie) vast te stellen en het beloop te volgen. Bij leukemie worden de witte bloedcellen ongeremd aangemaakt.

Een verhoogd aantal witte bloedcellen wordt leukocytose genoemd. Dit kan een gevolg zijn van infectie, leukemie, verwonding of stress. Een verlaagd aantal witte bloedcellen wordt leukopenie genoemd. Dit kan het gevolg zijn van chemotherapie, bestraling of afwijkingen in het afweersysteem.

Radboud UMC normaalwaarde voor leukocyten bij volwassenen: tussen 4 en 11 x10^9/liter.

De witte bloedcellen maken deel uit van het afweersysteem en helpen het lichaam bij de bescherming tegen vreemde indringers. Aan de hand van het aantal en het type witte bloedcellen kan je achterhalen of het afweersysteem goed werkt. Vooral het aantal lymfocyten en neutrofiele granulocyten is belangrijk voor een goed functionerend afweersysteem.

Er zijn vijf verschillende typen witte bloedcellen:
1. Lymfocyten
2. Neutrofiele granulocyten
3. Basofiele granulocyten
4. Eosinofiele granulocyten
5. Monocyten

1.1. Lymfocyten

Een verhoogde hoeveelheid lymfocyten (lymfocytose) is meestal het gevolg van een infectie met een virus en soms een bacterie. Bij leukemie kunnen de lymfocytenwaarden zijn verhoogd. Een verlaagde lymfocytenconcentratie (lymfopenie) komt niet vaak voor. Het kan worden veroorzaakt door een HIV-infectie, ondervoeding, vitaminetekorten en verlies van lymfocyten in de darm.
De normaalwaarden van de lymfocytentest kunnen per laboratorium verschillen en zijn bovendien leeftijdsafhankelijk.

Normaalwaarden liggen ongeveer tussen 1.0 en 3.5 x10^9/liter.

Lymfocyten zijn in 3 soorten te verdelen: B-lymfocyten (ook wel B-cellen), T-lymfocyten (ook wel T-cellen) en Natural Killer Cellen (ook wel NK-cellen).

B-lymfocyten zorgen voor de zgn. humorale afweerreactie van het lichaam. Ze worden steeds vers aangemaakt in het beenmerg. Na rijping tot plasmacellen produceren ze antistoffen tegen lichaamsvreemde stoffen, zoals bacteriën, virussen en allergenen.
T-lymfocyten zorgen voor de zgn. cellulaire afweerreactie. Ze spelen o.a. een belangrijke rol bij de afweerfunctie van de B-cellen en de reactie van antistof met antigeen lichaamsvreemde stof.
Natural Killer-cellen: lymfocyten en macrofagen die cellen herkennen waaraan zich bepaalde antistoffen hebben gebonden. Na herkenning maken ze de cellen door afscheiding van cytokinen onschadelijk.

Omdat er vele typen lymfocyten zijn die ook nog eens in verschillende ontwikkelingsstadia kunnen voorkomen, in bloed en in beenmerg, is het onmogelijk om normaalwaarden te vermelden. Wanneer er normale celtypen voorkomen in normale aantallen dan is er over het algemeen geen sprake van een ziekte. Wanneer er afwijkingen worden gevonden dan kan dat een aanwijzing zijn voor een niet goed functionerend afweersysteem en ziekten die daarmee samenhangen.

1.2. Neutrofiele granulocyten

Neutrofiele granulocyten worden aangemaakt in het beenmerg en maken deel uit van het menselijk afweersysteem dat het lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers zoals micro-organismen.Een neutrofiele granulocyt is een ronde of ovale witte bloedcel (leukocyt) met een diameter van 10 tot 15 µm en daarmee groter dan een rode bloedcel. De kern bestaat uit twee tot vijf lobben verbonden met dunne kernbruggetjes en is dus in segmenten verdeeld. Daarom worden deze cellen ook wel segmenten genoemd.

Een verhoogd aantal neutrofiele granulocyten komt voor bij een bacteriële infectie, en bij andere typen ontstekingen zoals ernstige verwondingen, brandwonden en tumoren en bij sommige soorten bloedkanker. Een verlaagde hoeveelheid neutrofiele granulocyten wordt meestal veroorzaakt door geneesmiddelen, vooral pijnstillers en antibiotica. Ook ernstige infecties, zoals tyfus en hepatitis, en ioniserende straling kunnen leiden tot een verlaagde hoeveelheid neutrofiele granulocyten. De normaalwaarden zijn afhankelijk van de meetmethode en kunnen per laboratorium verschillen.

Normaalwaarden van het aantal neutrofiele granulocyten varieert ongeveer tussen 1.5 en 7.5 x10^9 cellen per liter.

1.3. Basofiele granulocyten

Soms wekken de indringers een allergische reactie op. Hierbij spelen basofiele granulocyten een rol. Normaal bedraagt het percentage basofiele granulocyten slechts 0% -2% van het totaal aantal witte bloedcellen. Dit komt overeen met een hoeveelheid van 0 – 0,2 x10^9 cellen per liter.

Een verhoogde hoeveelheid basofiele granulocyten in bloed kan het gevolg zijn van verschillende soorten leukemie. Vaak is dan ook het aantal eosinofiele granulocyten verhoogd. Ook na blootstelling aan toxische stoffen (chemo) of na bestraling kan het aantal basofiele granulocyten in bloed verhoogd zijn.

Radboud UMC normaalwaarde basofiele granulocyten: <0.1 x10^9/liter.

1.4. Eosinofiele granulocyten

Bij binnendringende parasieten of allergenen spelen eosinofiele granulocyten vaak een rol. De referentiewaarden kunnen per laboratorium verschillen, maar het aantal eosinofiele granulocyten is normaal gesproken laag. Het ligt ongeveer tussen 0,1 en 0,5 x10^9 cellen per liter.

Een verhoogd aantal eosinofiele granulocyten wijst meestal op een parasitaire infectie of op een allergische reactie zoals hooikoorts, astma of voedselallergie. Een verhoogd aantal eosinofiele granulocyten wordt ook gevonden bij eosinofiele leukemie, het hypereosinofiel syndroom en bij sommige autoimmuunziekten.

Radboud UMC normaalwaarde eosinofiele granulocyten: <0.50 x10^9/liter.

1.5. Monocyten

Een monocyt is een ronde of ovale witte bloedcel (leukocyt) met een diameter van 12 tot 20 μm en daarmee groter dan een rode bloedcel. Monocyten worden aangemaakt in het beenmerg en maken deel uit van het menselijk afweersysteem, dat het lichaam beschermt tegen ziekteverwekkers zoals micro-organismen en lichaamsvreemde stoffen. Monocyten kunnen in aangedane weefsels door fagocytose (vertering) allerlei lichaamsvreemde stoffen opnemen. Ook zijn ze betrokken bij het opruimen van afgestorven weefsel in het lichaam.

De normaalwaarden van de monocytentest kunnen per laboratorium verschillen. De waarden liggen ongeveer tussen 0,1 en 1,0 x10^9/liter. Een verhoogd aantal monocyten komt voor bij een bacteriële infectie, sommige parasitaire infecties en bij sommige soorten bloed- of lymfeklierkanker. Een verlaagde hoeveelheid monocyten komt niet zo vaak voor maar het kan wijzen op een zeldzame soort bloedkanker, namelijk de zogenaamde Hairy Cel Leukemie.

Radboud UMC normaalwaarde monocyten: <0,30-1.00 x10^9/liter.

2. Erytrocyten

Rode bloedcellen (erytrocyten) worden gevormd in het beenmerg en vormen 40% van het bloedvolume. Rode bloedcellen bevatten hemoglobine, een eiwit dat het bloed rood kleurt en ervoor zorgt dat zuurstof van de longen naar de lichaamsweefsels wordt gebracht. Erytrocyten hebben een gemiddelde levensduur van 120 dagen en worden continu aangemaakt en afgebroken. Ze worden gemaakt in het beenmerg (het rode beenmerg van de wervels en de platte beenderen zoals het borstbeen, het bekken en de ribben).

Radboud UMC normaalwaarde erytrocyten 4.50 – 5.90 10^12/liter.

Wanneer het hemoglobine gehalte in de rode bloedcellen te laag is (anemie of “bloedarmoede”), vervoert het bloed minder zuurstof en voelt men zich moe en zwak. Wanneer het aantal rode bloedcellen (polycythemia) te hoog is kan het bloed te dik worden; dat vergroot het risico op hartaanvallen en beroertes.

Radboud UMC normaalwaarde hemoglobine 8.4 – 10.8 mmol/liter.

3. Trombocyten

Bloedplaatjes of trombocyten zijn de kleinste bloedcellen die voorkomen in het bloed en gemaakt worden in het beenmerg. Bij beschadiging van een bloedvat (wond), hechten trombocyten zich op de plek van beschadiging en brengen het bloedstollingsproces op gang. Als er sprake is van een beenmergziekte kan het zijn dat er te weinig of te veel trombocyten worden aangemaakt.

Infecties en ontstekingen, ijzergebrek en miltverwijdering kunnen het aantal trombocyten tijdelijk verhogen. Soms komt een hoog trombocyten aantal voor zonder aanwijsbare reden en zonder gevolgen. Ook kan in geval van bepaalde beenmergziekten (zogeheten myeloproliferatieve ziekten) het aantal trombocyten verhoogd zijn. Bij deze beenmergziekten kan zowel een bloedingsneiging voorkomen als het makkelijker vormen van een stolsel (trombose).

Een laag trombocyten aantal kan worden veroorzaakt door een verminderde aanmaak van trombocyten in het beenmerg of door een versnelde afbraak in het bloed. In beide gevallen kan het aantal trombocyten zo laag worden dat er spontaan bloedingen optreden.

Radboud UMC normaalwaarde trombocyten: 150 – 400 x10^9/liter.

Bronnen:
NVKC www.uwbloedserieus.nl
www.hematologienederland.nl

12 gedachtes over “Bloed voor Dummies”

  1. Ook al heb je veel getallen, dan heb je toch de duiding nodig.
    Ik heb Bloed voor dummies wel gelezen, maar ben blij dat ik niet overhoord word! Pt.

    1. Als iemand aan mij vraagt hoe het gaat, zeg ik meestal dat de cijfers de goede kant op gaan. Het één moet nog een beetje meer en het ander wat minder… Maar nadat José deze studie van het bloed heeft gepubliceerd, moet ik wel iets zorgvuldiger zijn in m’n antwoorden.

  2. Leuk overzicht, dank je. Ik trachtte mijn bloedresultaten te interpreteren omdat een aantal waarden verhoogd zijn. Nu heb ik al een beter beeld over wat er gaande kan zijn. Je referentiewaarden wijken nu en dan wel af van diegene die op mijn resultaat staan, maar ik heb over de jaren gemerkt dat die nu en dan veranderen.

    1. Dankjewel Liam, het is een document wat ons enig houvast bood in het begin. Ik zie dat veel mensen hierdoor op onze website komen, dus we voorzien graag in deze behoefte. Groet Henny

  3. hoi,

    Erg interessant. mijn bloedtest was wel goed. Mijn bezinksel is echter 2. mijn neutrofiele granulocyten slechts 0,4 (gebruik geen medicijnen, maar tob met coronaklachten al een 8 mnd)

  4. Hoi, wat betekent het als de diff. waarde zijn geannuleerd door het lab. Ik krijg dat telkens te zien. En de waardes van mijn leuko, neutrofielen en erytrocyten zijn laag, de rest is goed. Wat betelent dat? Heb je enig idee? Groetjes spike

  5. Duidelijke bloed-uitlag mbt waardes. Loop ook bij het Radboud en vandaag de waardes online in kunnen zien van de Leukocyten. Wordt er niet vrolijk van als ik de waardes hierboven in de tekst zie. Afwachten waar de artsen mee komen.

  6. Ik kwam op deze site omdat ik informatie zoek over eosinofielen… bij mijn bloeduitslag zie ik dat deze verhoogd is.. 0,2 naar 0,4 en nu 0,9…
    Ik heb een afspraak staan bij de internist maar zou iemand mij al iets kunnen zeggen?

    1. Hallo

      Vooropgesteld wij zijn geen medisch deskundigen. Bijna 10 jaar geleden kreeg ik de diagnose CLL en toen zijn we om onszelf en onze omgeving te informeren met deze website begonnen.

      Even wat opgezocht:
      Wat als je teveel eosinofielen hebt?

      Een teveel aan eosinofielen in je bloed kan wijzen op activatie van je afweersysteem door een infectie of allergie. De eosinofielen nemen na herstel weer af. Is de toename van eosinofielen ongecontroleerd, dan wordt gesproken van het hypereosinofiel syndroom (HES).

      Ik hoop dat je snel je vragen aan de behandelend specialist kunt stellen. En veel sterkte gewenst.

      groet Henny
      ================
      https://levenmetleukemie.nl

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *